سقط جنین ؛ به معنای مرگ جنین ، پیش از هفته بیستم بارداری می باشد. در مقاله حاضر از دکتر شه بخش ، بهترین متخصص زنان و زایمان در تهران ، به علل این عارضه ، علائم و عوارض آن خواهیم پرداخت ؛ جهت کسب اطلاعات در این خصوص ، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
علل سقط جنین چیست ؟
حدودا 50 الی 60 درصد از سقط های جنین ، به دنبال ناهنجاری ها و اختلالات کروموزومی رخ می دهند. توجه داشته که در این موارد ، احتمال سقط جنین معمولا تکرار نشده و ریسک بروز آن در بارداری های بعدی ، تقریبا 10 الی 15 درصد خواهد بود. لازم به ذکر است چنانچه در بانوان جوان ، سه بار سقط جنين و در خانم های مسن 2 مرتبه این اتفاق رخ دهد ؛ نیاز به بررسی های پزشکی ضرورت خواهد یافت تا بدین ترتیب ، علت زمینه ای سقط مشخص شده و اقداماتی در راستای درمان سقط مکرر ، صورت پذیرد. ناگفته نماند که به جز ناهنجاری ها و مشکلات کروموزومی ، مسائل دیگری ؛ همچون بیماری های زمینه ای اعم از دیابت ، اختلالات غدد داخلی ، تیروئید و مواردی از این قبیل ؛ نیز می توانند به سقط منتج گردند. از دیگر عوامل زمینه ساز این عارضه ، می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
- نارسایی تخمدان
- بیماری های ساختاری رحم ؛ نظیر رحم دیواره دار ، نارسایی گردنه رحم و غیره
- عوامل محیطی ؛ مانند آلودگی های محیطی ، اشعه رادیولوژی ، مصرف الکل و دخانیات و از این قبیل موارد
- بالا بودن سن مادر ؛ باید توجه داشت که بالا بودن سن مادر ، سبب کاهش کیفیت تخمک گذاری و متعاقبا باروری می شود و در صورت وقوع بارداری نیز به افزایش شانس سقط جنین می انجامد.
علائم سقط جنین
در این بخش از مقاله به تبیین مهم ترین علامت سقط جنین پرداخته ایم. رایج ترین و بدیهی ترین نشانه سقط جنين عبارتست از خونریزی از واژن ؛ که شدت خونریزی واژن ، با توجه به نوع سقط متفاوت است. لازم به ذکر است که سقط ، می تواند به دو صورت ناقص یا کامل اتفاق بیفتد. در صورتی که سقط کامل رخ دهد ، ماحصل بارداری به طور کامل دفع خواهد شد ؛ در نتیجه دهانه رحم مادر باز شده و درد شروع می شود و خونریزی به تدریج قطع شده و دهانه رحم بسته خواهد شد. حال آن که چنانچه سقط ناقص اتفاق بیفتد ، مقداری از نتیجه بارداری دفع شده و مقداری از آن باقی خواهد ماند ؛ در این نوع از سقط شدت خونریزی ، تدریجا افزایش می یابد.
عوارض سقط جنین
در صورتی که سقط جنین ، به شکل خود به خودی رخ دهد ؛ عمدتا عارضه ای در پی نخواهد داشت و فرد می توند 3 الی 6 ماه بعد دوباره اقدام به بارداری نماید. اما اگر سقط جنين از نوع القایی یا از نوع جنایی ( غیرقانونی ) باشد ، عوارض متعددی به دنبال خواهد داشت. مقصود از سقط القایی جنین ؛ مواردی است که بهترین متخصص زنان و زایمان تهران ، بنا به برخی علل پزشکی ، دستور سقط را به صورت مجاز صادر می نماید. البته لازم به ذکر است که عوارض سقط القایی به مراتب ، کمتر از سقط جنایی جنین است ؛ چرا که سقط القایی تحت نظر متخصص زنان و در شرایطی بهداشتی و استریل انجام می گیرد. این در حالی است که سقط جنایی ، در مراکز نامعتبر و غیراستریل انجام شده و قاعدتا منجر به بروز عوارض و خطرات بسیاری ؛ از جمله بروز عفونت ، صدمه به رحم و روده ، چسبندگی و بسته شدن لوله های فالوپ ، خونریزی شدید و حتی مرگ مادر خواهد شد.
مراقبت های بعد از سقط جنین
خانم هایی که سقط جنین داشته اند ، عموما وضع عمومی مناسبی نخواهند داشت ، از این رو بهترین متخصص زنان تهران ، به منظور بهبود هر چه سریع تر مادر دستورالعمل های خاصی را ارائه می نماید که قاعدتا رعایت آن ها می تواند در بهبود حال عمومی مادر و همچنین کاهش عوارض جانبی ناشی از سقط ، مثمر ثمر واقع گردد.
- پیش از هر چیز توصیه می شود که مادر حتما به مدت 24 الی 48 ساعت پس از سقط ، به خوبی در منزل استراحت نماید.
- استفاده از کیسه های گرمایشی ؛ از جمله دستورات مراقبتی پس از سقط جنين می باشد که در کاهش گرفتگی و دردهای عضلانی شکم بسیار موثر است.
- از دیگر مواردی که جهت کاهش گرفتگی و درد ناشی از سقط می تواند اثرگذار باشد ، مصرف داروهایی از قبیل بروفن می باشد. البته بدین منظور نباید خودسرانه عمل کرده و حتما باید با پزشک معالج مشورت گردد.
- ماساژ شکم در موضع گرفتگی ، نیز از دیگر موارد کمک کننده در کاهش دردهای عضلانی شکم به شمار می رود.
- توجه داشته باشید که پس از سقط جنین ، سینه ها با حساسیت مواجه خواهند شد ؛ بهترین دکتر زنان ، غالبا جهت تسکین حساسیت پستان ها ، توصیه به استفاده از سوتین مناسب می نماید.
اهمیت تغذیه پس از سقط جنین
از آن جا که بدن مادر پس از سقط تضعیف می گردد ، در خصوص تغذیه بعد از سقط جنين ، توجه داشته باشید که مصرف مواد غذایی سرشار از آهن ، کلسیم و منیزیم بسیار مفید بوده و مادر با مصرف آن ها می تواند سریع تر بهبود یافته و همچنین به تقویت سیستم عصبی و عملکرد عضلات خود پرداخته و از ابتلا به افسردگی مصون گردد. همچنین لازم به ذکر است که طی دوره نقاهت پس از سقط جنین باید از مصرف برخی مواد غذایی ؛ نظیر شیر پر چرب ، گوشت قرمز ، نشاسته های کم فیبر و شیرینی جات پرهیز شود ؛ زیرا این قبیل مواد خوراکی می توانند موجب تشدید التهاب و درد و همچنین نوسان قند خون شوند.
آیا خونریزی بعد از سقط جنین مسئله ای طبیعی است ؟
اکثر خانم ها پس از سقط جنین ، با خونریزی خفیف تا شدید مواجه هستند ؛ همچنین برخی خانم ها بعد از سقط با لخته های خون روبرو خواهند بود. اما در صورتی که مدت زمان خونریزی طولانی شده ( 12 ساعت یا بیشتر ) و به صورت مدام رخ دهد ، تا جایی که نتوان با استفاده از یک یا دو پد آن را مهار کرد ؛ حتما باید با بهترین جراح و متخصص زنان در تهران تماس بگیرید.
چه چیزهایی باعث سقط جنین نمی شود ؟
- از جمله فعالیت هایی که موجب سقط جنین نمی شود به موارد زیر می توان اشاره کرد :
- رابطه جنسی
- ورزش کردن و فعالیت هایی مثل پیاده روی
- کار کردن
چه عواملی خطر سقط جنین را افزایش می دهد ؟
- معمولا خانم هایی که در سنین بالای 35 سال قرار دارند ، بیشتر در معرض سقط هستند. بررسی ها نشان می دهد حدود 20 درصد از بانوانی که در 35 سالگی اقدام به بارداری کردند ، ریسک سقط کردن جنین داشتند که این آمار در 40 سالگی به 40 درصد و در 45 سالگی به 80 درصد افزایش پیدا می کند.
- اغلب خانم هایی که سابقه سقط جنین در گذشته داشته اند ، ریسک بیشتری دارند.
- داشتن بیماری های مزمن نظیر دیابت کنترل نشده نیز ، ریسک سقط را بالا می برد.
- خانم هایی که سیگار و الکل مصرف می کنند.
- همچنین اضافه وزن و یا لاغری بیش از حد با ریسک سقط کردن جنین ارتباط مستقیمی دارد.
- ممکن است برخی آزمایش های تهاجمی قبل از زایمان نظیر آمنیوسنتز و یا نمونه برداری از پرزهای کوریونی موجب سقط شود.
آیا سقط جنین درد دارد ؟
ممکن است سقط جنین با درد و گرفتگی همراه باشد. تجربه سقط در همه افراد یکسان نیست و برخی بانوان این مشکل را به راحتی مدیریت می کنند. شدت درد و عوارض جانبی بستگی به نوع سقطی که انجام می شود ، دارد. اتساع و تخلیه ، آسپیراسیون خلاء و سقط دارویی سه نوع از رایج ترین سقط ها هستند.
نشانه های سقط ناقص چیست ؟
گاهی اوقات در حاملگی ها ، سقط ناقص جنین اتفاق می افتد ، این اصطلاح ممکن است کمی گمراه کننده باشد ؛ زیرا اینگونه به نظر می رسد که سقطی اتفاق نیفتاده است در حالی که سقط اتفاق افتاده ، اما هنوز مقداری از بقایای آن در رحم باقی مانده است. که از نشانه های می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- خونریزی که بیشتر از 3 هفته طول می کشد.
- خونریزی که بیشتر از حد انتظار است.
- خونریزی که بعد از چند روز کمتر نمی شود.
- تب بالا
- گرفتگی مزمن و یا درد