سرطان سینه (Breast Cancer) ، رایج ترین نوع سرطان در میان خانم ها می باشد. بیشتر زنانی که سرطان در آن ها تشخیص داده می شود ، بالای 50 سال سن دارند ؛ ولی گاهی زنان جوان تر نیز به آن مبتلا می شوند. دکتر افسانه شه بخش ، بهترین متخصص زنان و زایمان و نازایی در تهران می باشند. چنانچه علائمی را مشاهده نمودید ، جهت معاینه و بررسی می توانید به مطب ایشان مراجعه نمایید.
حدوداً 1 زن از هر 8 زن ، در طول دوره زندگی خود دچار سرطان پستان می شود. اگر این بیماری در مراحل اولیه ، تشخیص داده شود ؛ شانس زیادی برای بهبودی وجود خواهد داشت. به همین دلیل ، کنترل منظم هرگونه تغییرات در سینه ها توسط خود فرد ( خودآزمایی پستان ) و معاینه کلینیک پستان ها توسط پزشک متخصص زنان ، امری بسیار مهم تلقی می گردد. لازم به ذکر است در موارد معدودی ، این بیماری در مردان نیز تشخیص داده می شود.
سرطان سینه چیست ؟
اختلال در عملکرد تقسیم سلولی و رشد بدون کنترل و بیش از حد ، در سلول های سینه را سرطان سینه می گویند. این بیماری یکی از شایع ترین سرطان های زنان است ، که با توجه به این که کدام نوع از سلول های پستان را درگیر می کند ، انواع مختلفی دارد. پستان از سه بخش زیر تشکیل شده است :
- لوبول ها یا غده های سازنده شیر در پستان
- مجراها یا لوله های انتقال شیر ، از از لوبول ها به نوک پستان
- بافت همبند یا بافت دربرگیرنده بخش های دیگر پستان در کنار یکدیگر ، که جنس آن از چربی است.
شروع سرطان های پستان ، معمولا از مجراها یا لوبول ها می باشد. گسترش سلول های سرطانی در سراسر بدن ، از مسیر ، حرکت به قسمت های دیگر ، توسط رگ های خونی و مسیرهای لنفاوی را متاستاز می گویند.
انواع سرطان سینه
سرطان های پستان انواع مختلفی چون سرطان التهابی سینه ، سرطان موسینی ، سرطان سینه مدولاری و بیماری پاژه دارند ، ولی شایع ترین نوع آن ها موارد زیر هستند :
سرطان تهاجمی لوبولی سینه
در این نوع سرطان پستان ، سلول های سرطانی پس از شکل گیری در لوبول ها ، در خارج از سینه و نقاط دیگر بدن گسترش می یابند.
سرطان تهاجمی مجاری شیری پستان
شکل گیری سلول های سرطانی در مجراها ، سبب بروز این نوع سرطان می شوند. پس از آن سلول های سرطانی در تمام سینه و حتی دیگر قسمت های بدن ، گسترش می یابند.
علائم سرطان سینه چیست ؟
این بیماری می تواند علائم متعددی داشته باشد ؛ اما به طور کلی اولین علامت قابل توجه ، معمولاً یک برآمدگی یا ناحیه ضخیم شده در بافت سینه می باشد. البته توجه داشته باشید که بیشتر برآمدگی های سینه ، سرطانی نیستند ؛ اما برای اطمینان بیشتر از این مسئله ، بهتر است که این موضوع حتما توسط پزشک متخصص زنان کنترل شود. در صورت مواجهه با علائم ذیل ، باید توسط متخصص زنان چکاپ شوید :
- تغییر در اندازه یا شکل یک یا هر دو سینه
- برآمدگی یا تورم در زیر بغل
- کشیده شدن پوست سینه به سمت داخل
- جوش برروی نوک سینه یا اطراف آن
- تغییر در شکل نوک سینه مثل فرو رفتن آن در سینه
- تخلیه ترشحاتی از نوک سینه ها که رگه هایی از خون نیز در آن دیده می شود.
لازم به ذکر است که درد سینه ، معمولاً نشانه این بیماری به شمار نمی آید ؛ اما با این وجود نباید نسبت به آن بی توجه بود.
پیشگیری از بروز سرطان پستان
در کنار عوامل ژنتیکی بروز این عارضه، که نمی توان اقدام پیشگیرانه ای را برای جلوگیری از آن انجام داد ، سبک زندگی یکی دیگر از عوامل تغییر پذیر بروز سرطان سینه می باشد. با شناخت عوامل ایجاد سرطان و دوری گزیدن از آن ها ، می توانیم از بروز سرطان در سینه پیشگیری کنیم.
علل بروز سرطان سینه چیست ؟
جهش های ژنتیک : زنانی که جهش های خاصی در ژن های BRCA1 و BRCA2 دارند ، احتمال ابتلا به سرطان پستان در آن ها افزایش می یابد . این جهش ها می توانند از والدین به فرزندان منتقل شوند در نتیجه بهتر است برای حفظ سلامت پستان ها ، برنامه مناسبی را برای چکاپ سینه ها در نظر داشته باشید . البته جهش در ژن TP53 نیز می تواند با خطر ابتلا به سرطان پستان ارتباط مستقیمی داشته باشد.
سابقه خانوادگی : باید بدانید که اگر در خانواده خود سابقه ابتلا به سرطان تخمدان ، لوله رحمی یا سرطان صفاقی وجود داشته باشد ، این موضوع خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد.
نژاد : برخی از نژادها ممکن است سابقه سرطان پستان مرتبط با جهش های ژنی BRCA1 یا BRCA2 داشته باشند که این نیز یکی از عوامل پر خطر به شمار می آید.
وزن بدن : افزایش وزن یا چاقی پس از یائسگی می تواند باعث زیاد شدن سطح استروژن در بدن شده که ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را در بر داشته باشد . مصرف بیش از حد قند نیز عامل دیگری برای ایجاد این بیماری است که باید توسط افراد کنترل شود .
مصرف الکل : مصرف مداوم الکل برای بدن مضر بوده و منجر به بیشتر شدن احتمال ایجاد این بیماری در بافت سینه ها خواهد شد ؛ زیرا تحقیقات نشان داده است که این بیماری در زنان معتاد به الکل ، بیشتر از دیگران اتفاق می افتد.
دارو های هورمونی : برخی از داروهای هورمونی مانند داروهای خوراکی ضد بارداری ، ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را کمی افزایش دهند. این نکته نشان دهنده ای است که مصرف داروهای هورمونی باید با دقت و زیر نظر پزشک باشد .
تشخیص سرطان سینه
یکی از بهترین راه های جلوگیری از جدی شدن مشکلات سینه و پیشرفت سرطان ، به سایر قسمت های سینه و بدن ، درمان سرطان سینه در مراحل اولیه است ، که لازمه آن تشخیص زود هنگام سرطان می باشد. برای تشخیص این بیماری روش های مختلفی وجود دارد ، که در ادامه متداول ترین این روش ها را مشاهده می کنید:
- معاینه فیزیکی و خود آزمایی پستان توسط خود شخص در منزل
- معاینه سینه توسط پزشک متخصص
- بررسی سابقه پزشکی و خانوادگی
- انجام تست های ماموگرافی ، سونوگرافی یا MRI از سینه
- نمونه برداری از پستان یا بیوپسی پستان
درمان سرطان سينه
همانطور که در ابتدا نیز ذکر کردیم سرطان سینه یکی از شایع ترین انواع سرطان ها در میان بانوان است که روش های درمانی متنوعی برای مقابله با این بیماری وجود دارد. این روش ها هر کدام با توجه به شرایط بیمار و پیشرفت بیماری انتخاب می شوند که در ادامه به توضیح کامل هر یک از این روش های درمانی پرداخته ایم :
جراحی سرطان سینه
این نوع جراحی یکی از روش‌های اصلی درمان است که هدف اصلی آن برداشتن توده سرطانی از پستان می باشد. دو نوع اصلی جراحی سرطان سینه عبارتند از :
لومپکتومی : این روش شامل برداشتن توده سرطانی و مقدار کمی از بافت اطراف آن است که به طور معمول برای توده های کوچک و در مراحل اولیه سرطان بکار برده می شود.
ماستکتومی : در این روش ، کل پستان (و در برخی موارد بافت های اطراف آن) برداشته می شود. ماستکتومی ممکن است برای بیمارانی که توده بزرگتری دارند یا در چندین ناحیه درگیر سرطان هستند توصیه شود.
شیمی درمانی
اگر بخواهیم راهکار معروف و شایعی که در درمان انواع سرطان ها موثر است را به شما معرفی کنیم ، بدون شک شیمی درمانی یکی از آن ها می باشد . در این پروسه پزشک از داروهای قوی برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند و می تواند آن ها را به صورت خوراکی یا تزریقی وارد بدن بیمار کند. هدف از شیمی درمانی ، کاهش اندازه توده سرطانی ، جلوگیری از گسترش سرطان و از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده پس از جراحی است. شیمی درمانی معمولاً به صورت چرخه ای و در چندین دوره انجام می شود.
پرتو درمانی
پرتو درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی با استفاده از پرتو های اشعه ایکس قوی به کار می رود. این روش معمولاً پس از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در ناحیه پستان یا اطراف آن استفاده می شود. پرتو درمانی می تواند به صورت خارجی (از بیرون بدن) یا داخلی (از طریق قرار دادن منبع پرتو در داخل یا نزدیک تومور) انجام شود. هدف اصلی پرتو درمانی ، کاهش خطر بازگشت سرطان است.
درمان بیولوژیک یا زیست درمانی
درمان بیولوژیک یا زیست درمانی یک روش نوین در درمان سرطان سینه است که با تقویت سیستم ایمنی بدن ، به آن کمک می کند تا با سلول های سرطانی مقابله کند. این روش شامل استفاده از موادی است که به طور طبیعی در بدن تولید می شوند یا در آزمایشگاه ساخته می شوند. انواع مختلفی از درمان‌های بیولوژیک وجود دارد از جمله :
آنتی بادی های مونوکلونال : این داروها به طور خاص سلول های سرطانی را هدف قرار می دهند و به سیستم ایمنی بدن کمک می کنند تا آنها را از بین ببرد.
واکسن های سرطان : این واکسن ها برای تقویت پاسخ ایمنی بدن در برابر سلول های سرطانی طراحی شده‌اند.
مهارکننده های ایمنی : این داروها می توانند نقاط کنترل سیستم ایمنی را مسدود کرده و به بدن کمک کنند تا به طور موثرتری با سرطان مبارزه کند.
جراحی ؛ معمولاً اولین راهکار جهت درمان سرطان پستان می باشد و پس از آن ؛ شیمی درمانی یا پرتودرمانی و در برخی موارد ، هورمون درمانی انجام می شود.
توجه داشته باشید که نوع جراحی و درمان پس از آن ، به نوع سرطان سينه بستگی دارد. پزشک ؛ درباره بهترین طرح درمان با شما گفتگو خواهد کرد. متاسفانه در صورت تشخیص دیرهنگام سرطان پستان و انتشار سلول های سرطانی به دیگر بخش های بدن ، نمی توان سرطان را درمان نموده و تنها می توان علائم ناشی از آن را تسکین بخشید.
سخن پایانی
کنترل بیماری و بالا بودن شانس بیمار برای درمان این بیماری ، به تشخیص این بیماری در مراحل اولیه و قبل از گسترش آن ، بستگی دارد. هر چه توده های سرطانی دیرتر شناسایی شوند ، علاوه بر افزایش مدت زمان درمان ، بیمار آسیب بیشتری را متحمل خواهد شد. با انجام تست های خودآزمایی سرطان سینه در منزل ، می توانید با مشاهده توده ها یا نشانه های غیر طبیعی ، و مراجعه سریع به پزشک جهت تشخیص زود هنگام ، با موفقیت سرطان را پشت سر بگذارید.
