پانکچر تخمدان یا تخمک کشی ، یک تکنیک جراحی برای برداشت تخمک از تخمدان زن برای قرار گرفتن تحت فریز کردن تخمک یا لقاح مصنوعی ( IVF ) می باشد. جراحی یک لغت ترسناک است ولی این روند ، به یک شیوه حداقل تهاجمی انجام می شود ؛ به این معنی که هیچ اسکار یا بخیه ای به همراه نداشته و زمان ریکاوری آن بسیارکوتاه است. این تکنیک ، تقریبا 10 تا 12 روز بعد از شروع مصرف داروهای تحریک هورمون بنیان ، برای تحریک تخمدان ها به تولید تعداد بیشماری تخمک ، انجام می شود. این فرآیند ، کلا از زمان تاثیر بی حسی تا تکمیل روند تخمک کشی ، 10 تا 15 دقیقه طول می کشد. با ادامه مقاله دکتر افسانه شه بخش با ما همراه باشید.
ریکاوری تخمک کشی ، به دلیل نوع بی حسی استفاده شده و نیز ماهیت حداقل تهاجمی جراحی در مقایسه با دیگر روندهای پزشکی ، کوتاه می باشد ؛ البته برخی خطرات از قبیل خونریزی ، عفونت و همچنین آسیب دیدن روده و مثانه نیز در طی آن وجود دارد.
بعد از تخمک کشی چه اتفاقی می افتد ؟
پس از روند تخمک کشی ، تخمک ها به یک آزمایشگاه رویان شناسی برای فریز شدن یا بارور شدن ، فرستاده می شود. در صورت انجام IVF ، انتقال رویان ، مرحله بعد از تخمک کشی می باشد که با تمایل و رضایت والدین انجام می پذیرد. فرآیند تخمک کشی ، اغلب با شروع مصرف داروهای محرک ، برای انجام درمان IVF یا فریز کردن تخمک آغاز می شود. مصرف این داروها معمولا در روز دوم یا چهارم سیکل طبیعی قائدگی زن ، آغاز می شود و تا 10 روز ادامه می یابد. در صورتی که زن دارای سیکل منظم قائدگی نباشد ، فرآیند را می توان در هر زمان ، به دنبال یک ویزیت مبنا برای ارزیابی سطوح آغازین هورمون ، فولیکولار و اندومتریوما آغاز نمود. طول مدت دقیق مصرف دارو و بنابراین روز تخمک کشی ، به رشد تخمک و فولیکولار بستگی دارد. رشد فولیکولار در هر جلسه ویزیت ، اندازه گیری می شود که از سونوگرافی برای اندازه گیری تعداد فاکتورهای کلیدی از قبیل اندازه فولیکول ، آستر آندومتریال و سطوح هورمون استفاده می شود.
توضیحات دکتر شه بخش متخصص ناباروری تهران ، درباره عمل پانکچر تخمدان
آماده شدن برای روند پانکچر تخمدان
بیشتر بایدها و نبایدهایی که به بهبود تعداد و کیفیت تخمک های کشیده شده ، کمک می کنند ، باید 30 تا 90 روز قبل از تخمک کشی انجام شود. بنابراین شب قبل از روند ، بسیار مهم است. آنچه که شما در 3 ماه گذشته انجام داده اید ، دارای بیشترین تاثیر بر روی موفقیت شما می باشد. یک بدن سالم ، می تواند یک بدن بارور باشد. در روز روند ، آرامش خود را حفظ کنید. مثبت اندیش باشید و نسبت به نتیجه واقع گرا باشید. تخمک کشی یک جراحی است ؛ بنابراین دنبال کردن دقیق دستورالعمل های داده شده توسط تیم مراقبت ، اهمیت زیادی دارد. از شما خواسته می شود تا اقداماتی را در مرحله آماده شدن برای روند تخمک کشی ، انجام دهید. برخی از این اقدامات لازم برای انجام پانکچر تخمدان عبارتند از :
- لباسی بپوشید که در آوردن آن آسان باشد.
- به موقع در کلینیک حاضر شوید ؛ غالبا 1 ساعت قبل از اجرای روند ، زمان خوبی است.
- حتما یکی از دوستان یا اعضای خانواده ، در کنارتان باشد و شما را به خانه برساند ؛ زیرا بعد از عمل نباید رانندگی کنید.
اقداماتی که نباید در این روز انجام دهید
- بعد از نیمه شب روز اجرای روند ، چیزی نخورید و ننوشید.
- در روز روند تخمک کشی ، به خودتان عطر نزنید.
- پس از انجام اقدامات پذیرش ، لباس بیمارستان را برتن کرده و به یکی از سوئیت های جراحی برده می شوید. جراح زنان ، روند را اجرا می نماید.
- علائم حیات شما قبل ، در طول و بعد از اجرای پانکچر تخمدان ، به دقت کنترل می شود.
توضیحات دکتر افسانه شه بخش در باره با مکانیسم پانکچر تخمدان
جراحی تخمک کشی
روند پانکچر تخمدان با بی حسی موضعی ، برای ایجاد احساس راحتی در شما آغاز می شود. ( به دلیل عدم نیاز به بیهوشی عمومی ، زمان ریکاوری بسیار کوتاه است. ) سپس جراح با سونوگرافی و یک پروب برای قرار دادن در فولیکول های تخمدان ، جراحی را آغاز می کند. یک سوزن تو خالی ریز با قابلیت مکش ، استفاده می شود. جراح این سوزن متصل به کاتتر را از طریق دیواره واژن هدایت کرده و مایع حاوی تخمک های رشد کرده را از فولیکول ها تخلیه می کند. مایع فولیکولی که حاوی تخمک است ، با استفاده از مکش ملایم ، کشیده شده و در لوله های آزمایش دارای برچسب با نام و شماره شناسایی بیمار ، جمع آوری می شود.
تخمک ها بعد از جمع آوری در روند پانکچر تخمدان ، فورا به آزمایشگاه ارسال شده و در آن جا یک رویان شناس ، تخمک ها را در ماده ای قرار داده و تفکیک می نماید. در آزمایشگاه ، تخمک ها برای چند ساعت قبل از فریز یا بارور شدن ، به رشد ادامه می دهند. زمان واقعی برای مستقر نمودن و بازیابی تخمک ها ، تقریبا 5 تا 15 دقیقه است. وقتی روند تکمیل شد ، شما به اتاق ریکاوری انتقال داده می شوید. خارج شدن از حالت بی حسی حدود 5 تا 10 دقیقه طول می کشد و بعد از 30 دقیقه می توانید به منزل بازگردید. قبل از ترک کلینیک ، یکی از اعضای تیم ، اطلاعاتی را در خصوص تعداد تخمک های کشیده شده ، در اختیارتان قرار می دهد. اگر سوال دیگری داشته یا به داروی مسکن نیاز دارید ، قبل از مرخص شدن ، اقدامات لازم در خصوص پانکچر تخمدان انجام خواهد شد.
ریکاوری پانکچر تخمدان
- ما افرادی که روند تخمک کشی روی آن ها انجام شده است را به استراحت کافی ، تشویق می کنیم.
- روز بعد از عمل ، می توانید بدون داشتن هیچ مشکلی به محل کارتان بازگردید. ( بیشتر زنان ، روز بعد از اجرای روند به حالت نرمال بازمی گردند. )
- بعد از روند ، گاهی اندکی درد در ناحیه واژن یا اندکی گرفتگی در ناحیه شکم ، را تجربه می کنید. این حس تنها چند روز طول می کشد.
- داروهای بدون نسخه از قبیل تیلنول یا ایبوپروفن ، برای تسکین درد مفید است.
- گاهی جلسه فالوآپ ، مورد نیاز نمی باشد ولی در صورت نیاز ، تیم درمان در دسترس خواهد بود.
- در صورتی که بعد از جراحی پانکچر تخمدان ، نفخ شدید داشته یا درد شدیدی را احساس کردید ، با دکتر شه بخش ، بهترین دکتر زنان در تهران تماس بگیرید.
- زنانی که داروهای باروری تزریقی استفاده می کنند ، در معرض خطر رشد سندروم تحریک پذیری ( OHSS ) قرار دارند که باعث متورم و دردناک شدن تخمدان ها می شود.
- علائم OHSS اغلب بعد از چند روز تا 1 هفته فروکش می کند ، ولی اگر علائم شما شدید باشد ؛ باید تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرید.
خانم دکتر من 35 سالمه می تونم پانکچر تخمدان انجام بدم؟ هر دو تخمدان دارای کیست درموئید است